Środowiskowe przyczyny rozwoju otyłości

Czym jest otyłość i jakie są kryteria klasyfikacji – o tym pisałam w poprzednim wpisie, a dziś chciałabym się skupić na przyczynach jej powstawania.

Obecnie wiadomo, że istnieją geny predysponujące do powstawania otyłości, które w połączeniu z czynnikami środowiskowymi znacząco zwiększają ryzyko odkładania się tkanki tłuszczowej. Powstaje ona wtedy, gdy mamy dodatni bilans energetyczny, czyli dostarczamy w pożywieniu więcej energii, niż nasz organizm jest w stanie zużyć na bieżące potrzeby. W tym wpisie poznasz główne środowiskowe czynniki ryzyka rozwoju nadwagi i otyłości.

Dodatni bilans energetyczny

Każdy człowiek ma swoje określone zapotrzebowanie na energię. Zależy ono od wieku, płci, masy ciała, aktywności fizycznej. Jeśli to zapotrzebowanie jest przekraczane wówczas mówimy o dodatnim bilansie energetycznym. Główne przyczyny wygenerowania dodatniego bilansu to:

• nadmierne spożycie wysokokalorycznych i wysokoprzetworzonych produktów
• duże spożycie alkoholu
• picie dużych ilości słodzonych napojów i soków owocowych
• niskie spożycie warzyw i owoców
• wielkość porcji
• szybkość spożywania posiłku
• podjadanie między posiłkami
• pomijanie posiłków i zbyt mała ilość posiłków w ciągu dnia

Zbyt mała ilość snu

Dorosły człowiek aby całkowicie zregenerować swój organizm, powinien spać 7-8 godzin dziennie. Osoby śpiące krótko (5 godzin i mniej) mają najczęściej nieprawidłowe nawyki żywieniowe i sumarycznie zjadają więcej kalorii z powodu długiego okresu aktywności.

Ograniczenie snu powoduje również zaburzania hormonalne, obniża wrażliwość insulinową i tolerancję glukozy. Ponadto osoby, które zbyt krótko śpią, częściej odczuwają zmęczenie i mają mniejszą chęć na podjęcie wysiłku fizycznego.

Stres

Stres jest fizjologiczną reakcją organizmu na różne bodźce fizyczne i psychiczne. Problemem jest przewlekły stres i niemożność jego rozładowania, co sprawia, że nasz organizm nie działa prawidłowo. Pod wpływem stresu wzrasta stężenie wielu różnych hormonów, w tym greliny będącej hormonem głodu. Jej wysokie stężenie koreluje ze zwiększonym spożyciem wysokotłuszczowych przekąsek o dużej kaloryczności. Dodatkowo u osób z otyłością poziom greliny obniża się znacznie wolniej, co może być przyczyną większego spożycia żywności.

Rodzaj wykonywanej pracy zawodowej

Z powodu swojej pracy najbardziej narażone na otyłość są osoby wykonujące pracę siedzącą np. w biurach i urzędach oraz kierowcy, zwłaszcza TIR-ów i osoby wykonujące pracę zmianową. Zbyt mała ilość wysiłku fizycznego, podjadanie wysokokalorycznych przekąsek, pomijanie posiłków, zaburzenia snu i rytmu dobowego – to wszystko sprzyja odkładaniu się tkanki tłuszczowej.

Pozostałe czynniki

Wpływ na rozwój otyłości mają też:

• niski poziom aktywności fizycznej
• zaburzenia składu mikrobioty jelitowej
• substancje chemiczne zaburzające funkcjonowanie układu hormonalnego

Potrzeba aktywności fizycznej jest tak oczywista i na ten temat napisano już tak dużo, że nie będę tu nic dodawać, a temat mikrobioty jelitowej i jej wpływ na metabolizm człowieka jest na tyle ciekawy, że opiszę go oddzielnie innym razem.